De koning van Spanje, Juan Carlos, meldde tijdens zijn rede bij de eedaflegging op 22 november 1975 dat hij onder andere de koning wilde zijn van alle "volkeren" in Spanje. Daarmee liet hij een nieuw geluid horen: velen in Catalonië en Baskenland hoopten dat het gebruik van de terminologie "volkeren" de omfloerste inzet zou betekenen van een echte decentralisering. De nieuwbakken koning moet zelf geschrokken zijn van wat hij verklaard had, want sindsdien nam hij de term "volkeren" in deze context niet meer in de mond en sprak hij alleen nog van "regio's". De optimisten mochten hun prille illusies opdoeken.

​

22 december 1979

​

Immers, de Spaanse grondwet werd op 6 december 1978, drie jaar na afloop van de dictatuur onder Franco, goedgekeurd. De grondwet trad in werking op 29 december 1978 en voorziet in een constitutionele monarchie voor een ondeelbaar Spanje, waarin regio’s en nationaliteiten zelfbestuur kunnen krijgen. Drie ‘historische nationaliteiten’ (Baskenland, Catalonië en Galicië) krijgen meer autonomie.
Het autonomiestatuut voor Catalonië van 1979 (Estatuto de Autonomía de Cataluña de 1979), ook bekend onder de naam Estatuto de Sau (Estatut de Sau) -verwijzend naar de plaats van onderhandeling- werd de grondwettelijke norm voor de constructie van een autonome regio binnen de staat Spanje, bekrachtigd op 18 december 1979 (Ley Orgánica 4/1979) en goedgekeurd op 22 december 1979.

 

30 september 2005

​

Bij de verkiezingen voor een Catalaans parlement in november 2003 werd een akkoord bereikt tussen PSC-PSOE, Esquerra Republicana de Cataluña (ERC) en Iniciativa per Catalunya-Verds (ICV) waardoor voor het eerst sinds 1936 een linkse regering kon gevormd worden, onder de leiding van de socialist Pasqual Maragall. Prioritair in het regeerakkoord van de tripartite was de hervorming van het Statuut van 1979

​

De vijf voornaamste punten hierin waren:

1. er wordt vermeld dat Catalonië een natie is

2. het Catalaans wordt de officiële taal van Catalonië

3. vanaf nu voorziet het voorstel een eigen Catalaanse rechterlijke macht

4. meer fiscale autonomie

5. en de bevoegdheid van de autonome regering om Catalonië te beschermen tegen de alsmaar groter wordende toenemende trend naar striktere centralisatie

 

Na moeizame onderhandelingen werd pas op 30 september 2005 een overeenkomst bereikt over de definitieve tekst.

​

El Parlamento de Cataluña aprueba el nuevo Estatuto

Het Catalaanse Parlement keurt het nieuwe Statuut goed

​

De zitting van vandaag, de derde en laatste zitting van een historische plenaire vergadering, was gereserveerd voor een algemene stemming over het gehele nieuwe wetsontwerp betreffende het Statuut. Een lang en krachtig applaus door de rechtstaande leden van het parlement viel de Voorzitter van het Parlement, Ernest Benach, te beurt na voorlezing van de resultaten van de openbare en nominale stemming over het nieuwe Statuut. Het nieuwe Statuut trekt het Statuut van 1979 in met de wijzigingen die het Congres van Afgevaardigden in de tekst hebben aangebracht.

Om het document te kunnen goedkeuren, moesten tweederde van de leden van het Parlement vóór stemmen, d.w.z. ten minste 90 van de 135 leden. De bereikte overeenkomst tussen de drie partijen (PSC, ERC en ICV-EUiA) en CiU over financiering en seculariteit in het openbaar onderwijs garandeerde de nodige steun voor de uitvoering van het nieuwe statuut.
Zoals gepland en zonder verrassingen hebben de CiU-, PSC-, ERC- en ICV-EUiA-fracties, met in totaal 120 stemmen, hun steun gegeven aan de hervorming, terwijl alleen de 15 afgevaardigden van de Partido Popular de Cataluña (PPC) de tekst hebben verworpen.

Het is nu aan de Voorzitter van het Parlement om de tekst voor verdere behandeling aan het Congres van Afgevaardigden voor te leggen. Het nieuwe statuut zal wellicht de grenzen overschrijden die de regering en de PSOE voor de hervorming hebben vastgesteld, zodat het niet gemakkelijk zal zijn om het te behandelen en het zeer waarschijnlijk in het Congres zal moeten worden gewijzigd.

​

Bron: https://elpais.com/elpais/2005/09/30/actualidad/1128068217_850215.html

De Partido Popular was, zoals te verwachten viel, in alle staten over deze aanval op de eenheid van Spanje en organiseerde manifestaties onder de noemer: “En defensa de España” (Ter verdediging van Spanje), en onder leiding van Mariano Rajoy werd een handtekeningen campagne gestart onder de noemer: “Écheme aquí una firmita contra Cataluña” (Geef me hier een handtekening tegen Catalonië). Er werden meer dan een miljoen handtekeningen opgehaald.

De Partido Popular (PP) diende bij het Spaanse Hooggerechtshof een verzoek in tot herziening van de term 'natie' voor Catalonië. De PP achtte de omschrijving als een natie (Catalonië), binnen een andere natie (Spanje), onconstitutioneel en daarom in strijd met de grondwet. Hoewel de uitspraak van het verzoek pas vier jaar, in 2010 later zal beslecht worden, was het verdict vrij mild in Spaanse ogen. Het bezwaar tegen de term “natie” wordt door het Hof overgenomen en vervolgens geschrapt uit de tekst. Dit heeft veel protest in Catalonië opgeleverd, en de Catalaanse politieke klasse ging zich bezinnen op de te nemen stappen.

​
 

28 juni 2010

Op 28 juni 2010 viel het verdict en het Spaans Grondwettelijk Hof schrapt en herschrijft het statuut van Catalonië waardoor vele van de nieuw verkregen bevoegdheden- waaronder de vijf voornaamste punten hierboven vermeld- verdwijnen.

​

 

El Constitucional aprueba un recorte moderado que permite aplicar el Estatuto

Het Grondwettelijk Hof keurt een gematigde aanpassing goed die de toepassing van het statuut mogelijk maakt

​

Gisterenmiddag heeft het Constitutioneel Hof eindelijk een uitspraak gedaan over het statuut van Catalonië. Het is zeker een historische beslissing, vanwege zijn politieke symboliek, en ook de meest controversiële en gecompliceerde in het leven van het Hooggerechtshof. Het Grondwettelijk Hof bereikte een akkoord slechts één maand na de vierde verjaardag van de betwisting door de Partido Popular van 114 artikelen van het statuut van Catalonië op 31 juli 2006.
De uitspraak, die "zeer verdedigbaar" is en die het Statuut "onbeschadigd" laat, zoals een van de magistraten van de progressieve sector het beschouwde, werd verkregen door de president, María Emilia Casas, die ook optrad als rapporteur in deze zevende poging tot een uitspraak, na de mislukkingen van haar voorgangers. Om dit akkoord te bereiken, heeft Casas moeizame onderhandelingen gevoerd met de magistraten Manuel Aragón (progressief) en de vice-president Guillermo Jiménez (conservatief).

​

Catalonië als natie

​

De uitspraak over de toespraak van Elisa Pérez Vera is vrijwel dezelfde als de uitspraak die deze krant in april verwachtte. De progressieve sector heeft nu echter moeten toegeven aan rechter Manuel Aragón, zodat hij zich kon aansluiten bij de uitspraak, als een eerste verklaring, dat "de verwijzingen in de preambule van het Statuut naar Catalonië als natie en naar de nationale realiteit van Catalonië juridisch niet doeltreffend zijn voor de interpretatie". En de expliciete verwijzing naar de "onverbrekelijke eenheid van de Spaanse natie" in artikel 2 van de grondwet is weggelaten uit de uitspraak.

​

Bron: https://elpais.com/elpais/2010/06/28/actualidad/1277713023_850215.html

 

09 juli 2010

Sinds de publicatie van het Grondwettelijk Hof is in een peiling de onafhankelijkheidsgedachte in Catalonië spectaculair toegenomen, van slechts 17% naar 52%.

De grondwettelijke uitspraak bezegelde de mislukking van de werking van het nieuwe statuut, dat "een gedifferentieerde en specifieke oplossing voor Catalonië had gezocht". Vanaf dat moment was het initiatief niet langer in handen van de regering of het parlement, maar van de verschillende entiteiten die zich duidelijk inzetten voor onafhankelijkheid.

De verandering in de Catalaanse politieke scène kon worden gezien amper een paar dagen na de publicatie van de uitspraak van het Constitutioneel Hof, toen op 9 juli 2010 een grote demonstratie werd gehouden in Barcelona om het te verwerpen onder de slogan: “Som una nació, nosaltres decidim” (Wij zijn een natie,wij beslissen), die werd bijgewoond door alle Catalaanse partijen behalve de Partido Popular en Ciutadans, en die leidde tot een volksraadpleging ten gunste van de onafhankelijkheid. Tijdens de demonstratie werd de president van de Generalitat van Catalonië, de socialist José Montilla, gedwongen de demonstratie te verlaten onder druk van radicale onafhankelijkheidsgroepen.

​

​

​