INLEIDING

 

VAN HET GROENE SPANJE TOT CEUTA

 

De rijke verscheidenheid van Spanje en de grote contrasten in geografie, klimaat en landschap worden in elk van deze streken tot uitdrukking gebracht, die zich soms verenigen met als doel hun gemeenschappelijke kenmerken zoals landschap, klimaat, gastronomie en toeristische attracties (strand en bergen, sport, plattelandstoerisme) naar voren te laten komen met het oog op het toerisme. Een mooi voorbeeld van het bundelen van de krachten vinden wij terug in de prachtige streek van het Groene Spanje. Galicië, Asturië, Cantabrië en Baskenland hebben een gezamenlijk inspanning geleverd om hun streek als groen gebied te doen erkennen.   

In het noorden, haast een verlenging van het Franse platteland, bevindt zich het landschap van het Baskenland, met altijd groene weidegronden, met boerderijen die zich aftekenen tegen de heuvels, stranden en vissershavens waar de sfeer van weleer nog behouden is.
De kust van Cantabrië heeft een soortgelijk karakter, dat soms een overweldigend en majestueus contrast vertoont in de Picos de Europa, een bergketen die zich over Cantabria en Asturias uitstrekt, terwijl aan de kust elegante steden en harmonieuze stranden te vinden zijn in plaatsen met een prachtige natuur.
Galicië, in het noordwesten, bezit al de essentie van een steil kustlandschap, heuvels verfraaid met volksbouwkunst en riviermondingen waar de zee het binnenland instroomt tot de steden aan toe.
Zee en bergen in een perfecte verbroedering, een zeer rijke en uiteenlopende volksarchitectuur, kuststeden en een vochtig klimaat dat het hele gebied groen houdt, zijn enkele van de belangrijkste bijzonderheden van deze streek.

De streken die het meest ontwikkeld zijn met betrekking tot het zon- en strandtoerisme zijn de Valenciaanse Gemeenschap, Andalusië en Catalonië, die over hoogwaardige en een verscheidene infrastructuren beschikken.

 

Andere streken van het Spaanse binnenland echter, zoals Aragón, Castilië en León, Castilië-La Mancha en bieden de toerist aantrekkelijke historische steden (vele daarvan aangemerkt als Erfgoed van de Mensheid), een erfenis aan kunstwerken en monumenten, een veelzijdige gastronomie en een natuurtoerisme met prachtige landschappen aan.

Andere streken zoals Madrid, Múrcia, Navarra en La Rioja, beschikken over de aantrekkingskracht van  met een grote traditie en persoonlijkheid die de reiziger een veelheid van aan de natuur en de cultuur ontleende attracties bieden. De Spaanse Eilanden zijn ongetwijfeld één van de meest gewaardeerde toeristische bestemmingen. De Balearen, gelegen in het hart van de Middellandse Zee bieden een fantastische kust waar genoten kan worden van stranden en watersporten terwijl de Canarische Eilanden, gelegen voor de Afrikaanse Atlantische kust, een waar paradijs vormen met de vele stranden, de vulkanische Natuurparken en een buitengewoon klimaat het hele jaar rond.

De steden Ceuta, aan de Afrikaanse kust van de Straat van Gibraltar, en Melilla, aan de Afrikaanse Middellandse Zeekust, oefenen ook een aantrekkingskracht uit vanwege hun goede bereikbaarheid vanuit het Schiereiland, waardoor van hun stranden genoten kan worden en inkopen gedaan kunnen worden tegen interessante prijzen.

 

CONQUISTADORES... EN DON QUIJOTE

 

Het hoogplateau van Midden-Spanje, de Meseta (tafelland, hoogvlakte), heeft wilde horizonten, en toe onderbroken door de ruwe pieken van bergketens als de Sierra de Gredos en Sierra de Guadarrama. Rondom Madrid liggen de historische steden en de kastelen van Oud en Nieuw-Castilië. Westwaarts ligt het weinig bekende Extremadura, het land van de Conquistadores, en in het zuidwesten strekken de dorre vlaktes van La Mancha, het strijdtoneel van Don Quijote, zich uit.

In de 15de eeuw werden door het huwelijk van Isabella van Castilië en Ferdinand II van Aragón twee machtige koninkrijken samengevoegd. Dit leidde tot het verslaan van de Moren en uiteindelijk tot de hereniging van heel Spanje.
Na zes jaar aarzelen steunden de vorsten uiteindelijk Colombus bij zijn eerste ontdekkingsreis, waardoor de weg gebaand werd voor de veroveraars van de Nieuwe wereld: de Conquistadores. Zij kwamen alle vier uit Extremadura, een van de armste streken van Spanje. Hernando Cortez veroverde Mexico; Francisco Pizarro veroverde Peru op de Inca's; Vasco Nunez de Balbao trok dwars door Amerika trok en de Stille Oceaan; Hernando de Soto was de aanvoerder van de expeditie naar Florida. Helden of moordenaars... verdedigers van het christendom of vernietigers van oude beschavingen... idealisten of avonturiers... hoe men ook over hen denken mag, zij waren het die Spanje de gouden eeuw schonken.

 

HET LAND VAN BASKEN EN CATALANEN

 

De massieve bergruggen van de Pyreneeën die zich over een lengte van 400 km uitstrekken van de Atlantische Oceaan tot de Middellandse Zee, hebben Spanje lang geïsoleerd van en beschermd tegen de rest van Europa. Toch hebben zij invallen uit het noorden, bijvoorbeeld de legers van Napoleon, niet kunnen tegenhouden, evenmin als aanvallen vanuit het zuiden: Hannibals leger, compleet met olifanten, is erover getrokken. Alle legers zijn er echter niet veilig overheen gekomen. Toen Karel de Grote, na een mislukt beleg van Zaragoza, door de pas van Roncevalles naar Frankrijk terugkeerde werd zijn achterhoede door Basken uitgemoord. Dit incident wordt bezongen in het hekeldicht Chanson de Roland, een van de eerste Franse teksten, die zowel bij de middeleeuwse hoven als de troubadours erg geliefd was.

Ook de Catalanen van de westkust zijn anders dan de overige Spanjaarden. Ze hebben hun eigen taal en gewoontes en hun gebied strekt zich over de grens tot in Frankrijk uit. Ook zij strijden voor meer autonomie.       

Baskenland loopt van ongeveer Bilbao tot de Franse stad Bayonne, Catalonië bestaat uit de Spaanse provincies Gerona, Barcelona, Lerida en Tarragona en omvat tevens het Franse Roussillon. Beide volken zijn beroemde zeevaarders. De Basken waren nauw bij de ontdekkingsreizen betrokken en Catalaanse vloten veroverden de Balearen en bezetten Alghero op Sardinië, waar hun taal nog altijd gesproken wordt.

 

HET ONBEKENDE GEBIED VAN DE PELGRIMSWEG

 

Achter de stranden van Spanje’s Atlantische kust ligt een boeiend, maar weinig bekend gebied. Omdat dit een van de meest geïndustrialiseerde streken van Spanje is, zou men geen al te idyllisch landschap verwachten, maar het tegendeel is waar. Het is een landschap van felle contrasten. De kuststreken van Galicië, Asturië en de Baskische provincies hebben weiden, woeste rivieren en groene heuvels. De Atlantische kust is relatief de minst gunstige op klimatologisch gebied. U zult hier ook meer wind, wolken en regen treffen dan ergens anders aan de Spaanse kusten. Daarachter verrijst het Cantabrische gebergte, dat de vochtige oceaanlucht opvangt, zodat het hoogland van Oud-Castilië droog en boomloos is.

Hier leven de Basken, het oudste volk van Europa, die hun oude taal het Euskara en  oude gebruiken nog altijd bewaard hebben. De Basken vormen historisch en cultureel een eenheid, waarbij de bevolking zowel in Frankrijk als in Spanje woont. De Basken voeren een decennialange strijd tegen de centrale regering in Madrid voor zelfbeschikking en onafhankelijkheid. Verder westwaarts wonen de Asturiërs en de Galiciërs die trots zijn op hun Keltische afstamming.

De kuststreken hebben een historische band met Noord en Zuid-Amerika en een lange zeevaarttraditie. De Galiciërs beweren dat Columbus uit hun gebied kwam en volgens de Basken bevestigde zijn ontdekking van Amerika alleen iets dat hun kabeljauwvissers en walvisvaarders al lang wisten. Uit deze streek emigreerden velen naar de Nieuwe Wereld en plaatsen als Vigo waren de thuishaven voor de met schatten beladen galjoenen uit de koloniën.

 

HET LAATSTE BOLWERK VAN DE MOREN

 

Voor vele toeristen is de Costa Blanca, met zijn wit blinkende stranden, dorpen en hotels, de trekpleister van de zuidoostkust. Hoewel het er dankzij warme zomers en milde winters steeds drukker wordt, is er meer te beleven dan alleen strandgenoegens. Er zijn overal herinneringen aan dramatische historische gebeurtenissen: Hannibals belegering van Sagunto, de inname van Valencia door El Cid en de verovering van Granada door Ferdinand en Isabella.

Phoeniciërs, Grieken, Carthagers en Romeinen hebben er allemaal hun sporen nagelaten, maar de invloed van de Moren is het duidelijkst merkbaar gebleven. Zij waren grotendeels verantwoordelijk voor de bevloeiingswerken. De huerta's om Valencia met hun geurende sinaasappel en citroenbomen hebben veel aan hun kennis te danken, evenals de tuinderijen bij Múrcia, Almería en Granada.

Phoeniciërs, Grieken, Carthagers en Romeinen hebben er allemaal hun sporen nagelaten, maar de invloed van de Moren is het duidelijkst merkbaar gebleven. Zij waren grotendeels verantwoordelijk voor de bevloeiingswerken. De huerta's (boomgaarden) om Valencia met hun geurende sinaasappel en citroenbomen hebben veel aan hun kennis te danken, evenals de tuinderijen bij Múrcia, Almería en Granada.

 

STIEREN EN FLAMENCODANSERS VAN ANDALUSIË

 

Andalusië is het land van witgepleisterde huizen met rode geraniums, stieren, Arabische hengsten, dwarrelende rokken van zigeunerinnen, zwarte mantilla’s en waaiers. Het is ook het land van Carmen en Don Juan, waar alles wordt aangegrepen om flamenco te zingen en te dansen bij gitaren, castagnetten, handgeklap en voetgestamp.

Andalusië beslaat bijna heel Zuid-Spanje, van Huelva in het westen tot Almería in het oosten. Het landschap varieert van het vruchtbare dal van de Guadalquivir tot de ruige bergen van de Sierra Morena. 

Costa de la Luz ligt aan de Atlantische Oceaan en de Costa del Sol aan de Middellandse Zee. De zomers zijn over het algemeen erg warm en de winters mild, vooral aan de Costa del Sol. Het binnenland kan men het best bezoeken in de lente, voordat de midzomerzon al het groen doet verdorren en de hitte, vooral in Sevilla en Cordoba, ondraaglijk wordt.

Een rijk erfdeel van 4.000 jaar geschiedenis maakt dit gebied tot een van de meest fascinerende van het land. Prehistorische mensen leefden in de grotten van Antequera, Nerja en Benaoján.